Ο άγνωστος Αϊνστάιν. Του Πάνου Τριγάζη

Έκλεισαν αυτές τις μέρες 133 χρόνια από την γέννηση του Άλμπερτ Αϊνστάιν στο Ουλμ της Γερμανίας, ο οποίος έμελλε να αναδειχτεί σε κορυφαίο επιστήμονα του 20ου αιώνα φέρνοντας επανάσταση το 2005 με τη θεωρία της σχετικότητας στις μέχρι τότε επιστημονικές αντιλήψεις για το χώρο και το χρόνο, την ύλη και την ενέργεια.

Όλοι έχουμε ακούσει κάτι για τον Αϊνστάιν από τα μαθητικά μας χρόνια, αλλά δεν είναι ευρύτερα γνωστές οι πολιτικές ιδέες και η πολιτική δράση του Αϊνστάιν υπέρ της ειρήνης και της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Στους πολλούς είναι εντελώς άγνωστο το γεγονός ότι έχει συνεισφέρει σημαντικές ιδέες και πλούσια δράση ως ανθρωπιστής, ειρηνιστής, αντιμιλιταριστής, αντιρατσιστής και σοσιαλιστής. Το 1933 έγινε ο πιο διάσημος πολιτικός πρόσφυγας, καταφεύγοντας στις ΗΠΑ για να ξεφύγει από το χιτλερικό καθεστώς της Γερμανίας, που είχε ήδη εξαπολύσει πογκρόμ σε βάρος των Εβραίων. Στις ΗΠΑ ανέπτυξε πλούσια επιστημονική και πολιτική δράση για την ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα και το 1949 δημοσίευσε  ένα βαρυσήμαντο άρθρο στο πρώτο τεύχος του περιοδικού “Monthly Review” με τίτλο «Γιατί ο Σοσιαλισμός».  Η τελευταία υπογραφή του, μια εβδομάδα πριν πεθάνει στις 18.4.1955 στο Πρίνστον, ήταν κάτω από το περίφημο «μανιφέστο Αϊνστάιν – Ράσσελ» που αποτέλεσε τη βάση για ένα από τα μεγαλύτερα παγκόσμια αντιπυρηνικά κινήματα, το Pugwash.

«Τον θαυμάζω όχι μόνο ως μεγάλο επιστήμονα, αλλά και ως μεγάλο άνθρωπο» έγραφε για τον Αϊνστάιν ο τιμημένος με Νόμπελ Ειρήνης (1995) συνάδελφός του Τζόζεφ Ροτμπλατ σε επιστολή που μας έστειλε στις 11 Ιουνίου 2005. «Παρά τη διάνοιά του και τη φήμη του συμπεριφερόταν πάντοτε με μεγάλη απλότητα», γράφει  ο Μπέρτραντ Ράσσελ για τον χαρακτήρα του συναδέλφου του.

Όλο το άρθρο ΕΔΩ